De geschiedenis van Levi Lassen en de Gedempte Gracht

Jacob Lassen werd in 1884 in Duitsland geboren. Nadat hij zijn eindexamen had gehaald ging hij werken voor de textielfirma “Siegmund Strauss”. In 1904 werd hij door deze firma naar Nederland gestuurd om daar een nieuwe vestiging in Den Haag te gaan leiden.
In 1911 richtte Jacob Levi zijn eerste eigen bedrijf in Den Haag op. Na de eerste wereldoorlog besloot hij in Nederland te blijven wonen en hij veranderde zijn naam in Jacques Levi Lassen.
Hij breidde zijn bezit uit tot meerdere bedrijven en kocht ook panden in de buurt. In 1936 kwam zijn eerste nieuwgebouwde kantoorgebouw gereed op de hoek van de Grote Marktstraat en het Spui. Het gebouw werd onder andere gebruikt door de damesmodezaak Maison de Nouveautés. Het had een bomvrije kelder die werd gebruikt door de overheid. Hierdoor ontving hij in 1939 de benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.
Vlak voor de Duitse inval in Nederland vertrok hij naar het buitenland en bracht de oorlogsjaren door in New York.
Toen Jacques in 1946 weer in Den Haag terug kwam zag hij dat de joodse wijk vrijwel leeg was door de Jodenvervolging die in de oorlog had plaatsgevonden. Hij besloot panden in de joodse buurt te kopen en hielp mee aan de herontwikkeling van de buurt.
In 1957 richtte hij de stichting Levi Lassen op en na zijn overlijden, in 1962, liet hij zijn hele vermogen na aan de stichting. De stichting Levi Lassen bestaat nog steeds en steunt organisaties die zich voor het maatschappelijk belang inzetten, vooral in de joodse gemeenschap.

De Gedempte Gracht:
De Gedempte Gracht is een van de vele straatjes in het centrum van Den Haag die onherkenbaar veranderd zijn. Met de Sint Jacobstraat, de Bezemstraat en de Voldersgracht hoorde de straat tot de Joodse Buurt van Den Haag. Meer dan de helft van de inwoners was daar een ooit joods. Deze binnenstadsbuurt stond bekend als een van de armste van Den Haag, maar volgens de gemeentelijke Gezondheidscommissie was het (rond 1900) nog niet de slechtste buurt van Den Haag. Wel waren de woontoestanden er zo slecht dat kleine en ongezonde woningen als onbewoonbaar moesten worden afgebroken. De Gedempte Gracht was gegraven om de lakens te spoelen en het afvalwater af te voeren. Later werd een sloot dwars op de Gedempte Gracht gegraven om ook door vollers te worden gebruikt. Deze nieuwe sloot kreeg de naam Voldersgracht en vanaf dat moment kreeg de Gedempte Gracht een nieuwe naam: Lange Gracht.

In de 17de eeuw ging de Gedempte Gracht deel uitmaken van een steeds groter wordende ‘Joodse Buurt’. Joden vormden overal in Europa een kwetsbare minderheid die in de meeste landen om godsdienstige of om economische zwaar werd vervolgd. In Den Haag vestigden zich twee groepen joden. De Sefardiem, de Portugese joden vestigden zich vooral in en rond de Nieuwe Uitleg. De Asjkenaziem (van Asjekenaz = Duitsland) waren joden die uit Polen en Duitsland gevlucht waren. Deze joden richtten gilden op, omdat ze veel beroepen niet mochten uitoefenen: Het Sint Nicolaasgilde (winkeliersgilde) of het Sint Maartensgilde (kleerkopersgilde). Zo ontstond de ‘straathandel’. In 1627 werd door het stadsbestuur van Den Haag de Voldersgracht aangewezen als handelsplaats. Omdat hier ook de goedkope woningen stonden ontstond hier de Joodse Buurt.
In 1946 keerde de joodse zakenman Jacques Levi Lassen terug in Den Haag. Hij was voor de oorlog in Den Haag een succesvol zakenman geweest, met bedrijven en onroerend goedbezit in en rond de joodse buurt. Wat daarvan voor de oorlog restte was nu helemaal verdwenen. Het bracht hem op het idee om iets van de oude joodse wijk te laten herleven door de belangrijkste straat daarvan, de Gedempte Gracht, zijn vroegere karakter als winkelstraat terug te geven.